Deviasyon nedir?

Deviasyon genellikle burundaki kemiklerin eğriliği olarak adlandırılır. Deviasyon nedir sorusuna cevap vermeden önce sağlıklı bir burnun yapısından bahsetmemiz gerektiğini düşünüyorum.

Kıkırdağın ön 1/2'sinden ve kemiğin arka 1/2'sinden oluşan nazal septum, burnu ön burun deliklerinin ortasından başlayıp burun boşluğuna doğru uzanan iki ayrı hava yoluna ayırır.

Sağlıklı bir burunda ön taraftaki hava girişleri arkaya doğru genişler. Solunan havanın bu kısmı ısıtılır, nemlendirilir ve burnun üst kısmındaki koku alma bölgesine yönlendirilir. Ek olarak, 5 mikrondan büyük havadaki partiküller, burun içi mukozanın mukus salgılarında tutulur ve süzülür. Yani ciğerlere her zaman sabit kalitede ve temiz hava verir. Alt solunum yollarının ve akciğerlerin sağlığı büyük ölçüde burnumuzun düzgün çalışmasına bağlıdır.

Deviye bir burunda orta hatta olması gereken bu kıkırdaklı kemikli duvarın orta hattan bir tarafa az ya da çok kavisli olduğu görülür. Hem girişte hem de çıkışta oluşan bu burun içi eğriliği burun tıkanıklığına neden olabilir ve havanın geçmesini engelleyebilir. Hasta sağlıklı nefes almak için burnunun bir veya iki tarafını kullanamaz.

Deviasyonun sebepleri nelerdir?

Genetik nedenlere bağlı belirgin yüz asimetrisi nedeniyle doğuştan olabileceği gibi, genellikle genç yaşta, daha sonraki yaşamda buruna gelen dış travma nedeniyle de ortaya çıkabilir. Burunda çocuklukta travmaya bağlı 1 mm'lik önemsiz bir değişiklik, burun daha sonraki yaşlarda gelişmeye devam ettiği için ergenlik döneminde önemli bir eğriliğe neden olabilir. Burun genellikle 18 yaşına kadar gelişmeye devam eder.

Deviasyon ne gibi sorunlara yol açar?

Sapmış bir septumdan kaynaklanan burun tıkanıklığı, esas olarak yaşam konforu kaybına neden olur. Burunda sürekli ısıtılan ve nemlendirilen hava her zaman sabit bir kütlede akciğerlere iletilir. Burun tıkandığında hasta ağızdan nefes almaya başlar ve kuru, soğuk ve kirli hava direkt olarak solunum yollarına ve akciğerlere gider. Bu durumda boğaz, gırtlak, alt solunum yolu ve akciğerler havaya alışmaya çalışır, ancak tamamen başarılı olmaz ve ciddi tahrişe, reaksiyonlara ve hastalığa neden olur. Şiddetli burun tıkanıklığı olan kişiler, vücuttaki oksijen eksikliği, uyku düzeni ve kalitesinin düşmesi nedeniyle geceleri horlamaya meyillidir.

Ağız solunumunun olumsuz yönleri:

• Ağız kuruluğu
• Ağız kokusu
• Diş eti ve diş sağlığı sorunları
• Horlama
• Kalitesiz uyku, dinlenememe
• Huzursuzluk
• İştahsızlık
• Hapşırık nöbetleri
• Koku almada zayıflama
• Yorgun kalkma
• Sık tekrarlayan alt solunum yolları ve akciğer hastalıkları

Septum deviasyonuna bağlı olarak;

• Genel bir yorgunluk hali
• Aşırı kilo alma ve aşırı kilo almaya bağlı gelişen tüm hastalıklar (Diyabet, Kalp ve damar yolları hastalıkları, Hipertansiyon vb.)
• Yaşamdan zevk almama
• Dikkat eksikliği
• Gün içinde uyuklamaya eğilim
• İşte başarısızlık ortaya çıkabilmektedir.
Tüm bunlara sinüzit, uyku apnesi ve orta kulak hastalıkları da eklenmelidir.

Deviasyonun belirtileri nelerdir?

Dıştan deviasyon, burun içinde kaba bir kemik eğriliği veya burun içinde görünmeyen bir yapı olarak görülebilir. Hastalığın bazı genel belirtileri vardır. Hastada bunlardan biri veya birkaçı varsa KBB baş boyun cerrahına muayene olunmalıdır.

• Burun tıkanıklığı (tek veya çift taraflı)
• Ağızdan nefes alma ve ağzı açık uyuma (daimi boğaz yangısı, kronik farenjit, boğaz kuruluğu gibi şikayetlere neden olmaktadır.)
• Horlama ve uyku apnesi
• Sürekli yorgun uyanma ve gün içerisinde performans kaybı
• Tekrarlayan sinüs enfeksiyonlarının olması ve bunların artması
• Burunda, yüz orta bölgesinde ve sinüslerde ağrılar. (bazen migren ağrıları ile de karışabilmektedir)

Deviasyon ameliyatı karar süreci

Burun kemik, kıkırdak ve yumuşak dokudan oluşur. Her zaman söylediğim gibi burnun içi ve dışı bir ünitedir ve ayrı ayrı tedavi edilemez. Septum eğriliği olan kişilerin burun eğriliği ameliyatı olmadan önce burnun içini ve dışını iyice kontrol etmeleri, eğer estetik cerrahi gerekiyorsa burun eğriliğinin burun dışında kozmetik deformasyona neden olup olmayacağını görmeleri çok önemlidir. Her iki işlem aynı anda gerçekleştirilir.

Çoğu durumda, burun dışına yayılmış bir burun içi eğriliği tek başına burun içi deviasyon ameliyatı ile giderilemez. Burun dışında da kozmetik bozukluğu olan hastalarda sadece burunda yapılan deviance cerrahisinde ve burun dışı estetik cerrahide son derece önemli bir yer teşkil eden burun kıkırdak yapısı kaybolur veya hasar görür. Bir sürü sorun. Burnu yeniden inşa etmek için revizyon cerrahisinde olduğu gibi kulaklardan veya kaburgalardan kıkırdak dokusunun çıkarılması gerekir. Bu da operasyonun maliyetini, süresini ve zorluğunu artırır. Deviasyon ameliyatı öncesi burun içi ve dışı detaylı bir şekilde değerlendirildikten sonra hastanın aynı tedavi sürecinde burun estetiği olmak isteyip istemediği konusunda kapsamlı bir tartışma yapılmalıdır. Hastanın bu yönde düşünmesine özen gösterilmelidir.

Deviasyon ameliyatı nasıl yapılır?

Deviasyon ameliyatı hem lokal hem de genel anestezi altında yapılabilen bir işlemdir. Hasta konforu için tüm işlemleri genel anestezi altında yapmayı tercih ediyorum. Önce anestezi altında hastanın burnundaki bir kesi ile perikondriuma ulaşılır ve kavisli kıkırdak alan çıkarılır. Aynı zamanda burun desteği sağlayan ve burnu güçlü tutan kıkırdağı korumak için her türlü çaba gösterilmelidir. Septum ile burun kemikleri arasındaki birleşme yerinin zarar görmemesi çok önemlidir. Diyafram deviasyonu ameliyatı yaklaşık 30-40 dakika sürer. Rinoplasti ile işlem yapılıyorsa işlem ortalama 1.5/2.5 saat sürer.

Öncelikle anestezi altındaki hastanın burnu içinde yapılan kesiden (insizyon) girilerek kıkırdağın zarı kaldırılır ve eğri kıkırdak alanları çıkarılır. Bu esnada burun desteğini sağlayan ve burnu güçlü tutan kıkırdakların korunmasına azami gayret gösterilmelidir. Burun septumu ile burun kemiği arasındaki bağlantı noktalarında hasar oluşturmamak çok önem arz etmektedir. Septum deviasyon ameliyatı yaklaşık 30-40 dakika sürmektedir. Operasyonun rinoplasti ile birlikte yapılması halinde ise bu süreç ortalama 1,5 / 2,5 saat aralığındadır.

Deviasyon ameliyatı sonrası

Ameliyattan sonra burun üzerine yerleştirilen silikon plaklar, burun içi ödem, kan birikmesi ve pıhtılar nedeniyle nefes almada güçlükler ortaya çıkabilir. Hastalar ameliyattan sonraki ilk gün su kıvamında yiyecekler yemelidir. Bu süre zarfında ılık su içmek ve dudakları nemlendirmek faydalıdır.

Hastalar sadece iyileşme döneminde önerdiğim ilaçları kullanmalıdır. Ameliyat öncesinde olduğu gibi kan sulandırıcı ilaçlar kullanılmamalıdır. Hasta dinlenirken ve yatarken başını yüksekte tutmak için en az 2 yastıkla desteklenmelidir. İlk gün burun ucundan hafif bir kanama olması normal olmakla birlikte, kanama aşırı ise mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Hastalar dinlenme ve yatma sırasında başlarını yüksekte tutmak için en az 2 yastıkla desteklemelidir.İlk gün burun ucundan hafif kanla karışık sızıntı olması gayet normal olmakla birlikte, aşırı kanama olması durumunda muhakkak doktorla irtibata geçilmelidir.

Silikon plaklar genellikle ameliyattan 2-3 gün sonra çıkarılır. Bu aşamadan sonra hasta burundan rahatlıkla nefes alabilir.

Bu süre zarfında burnu darbelerden korumak çok önemlidir. Burunla oynamamak ve buruna ağırlık yapacak gözlüklerden kaçınmak gerekir. Diş fırçalarında da yumuşak kıllar tercih edilmelidir. Burunda sonradan oluşabilecek kabuklanma ve kuruluğu önlemek için burun içi birkaç ay daha nemlendirilmelidir.

İki hafta boyunca yüksek tansiyona neden olabilecek egzersizlerden kaçınılmalıdır. Bu süre zarfında güneşe çıkmamalısınız. Burun direkt güneş ışığından uzak tutulmalı ve gerekirse koruyucu krem kullanılmalıdır.

Burunda ve üst dudakta hafif uyuşma normaldir. Bu uyuşukluk geçicidir. Bu süre zarfında burnunuzu kuvvetlice silmek faydalı olabilir ve hapşırmaktan ve sümkürmekten kaçınmaya çalışın.